การฟื้นฟูสมรรถภาพทางกายหลังจากการบาดเจ็บ อาการป่วย หรือการผ่าตัด นับเป็นกระบวนการที่ต้องใช้เวลาและความอดทน และผู้ป่วยบางคนอาจต้องได้รับการทำบำบัดทางกายภาพอย่างสม่ำเสมอเพื่อปรับปรุงการเคลื่อนไหวและฟื้นฟู ที่ถึงแม้จะมีผู้เชี่ยวชาญดูแลก็ยังเป็นเรื่องยากลำบากอยู่ดี แต่ด้วยการพัฒนาของเทคโนโลยีหุ่นยนต์กายภาพบำบัดได้ช่วยให้การฟื้นฟูผู้ป่วยทำได้มีประสิทธิภาพและสะดวกขึ้นมาก
หุ่นยนต์กายภาพบำบัดคืออะไร ?
หุ่นยนต์กายภาพบำบัด (Rehabilitation Robots) คือการใช้หุ่นยนต์หรืออุปกรณ์ที่มีการควบคุมโดยระบบประมวลผล หรือปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence) เพื่อช่วยผู้ป่วยในการฝึกการเคลื่อนไหวของร่างกาย หรือการรับส่งสัญญาณจากสมองหรือกล้ามเนื้อ ซึ่งการแบ่งประเภทของหุ่นยนต์จะขึ้นอยู่กับส่วนของร่างกายที่ต้องการฟื้นฟู และลักษณะของหุ่นยนต์ที่ใช้ในการช่วยฟื้นฟู โดยทั่วไป หุ่นยนต์สามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก ได้แก่
1. หุ่นยนต์ที่ตั้งอยู่กับที่ (Stationary Robots) เป็นหุ่นยนต์ที่ผู้ป่วยต้องเคลื่อนไหวบนหุ่นยนต์ หรือจับติดกับปลายแขนของหุ่นยนต์ เพื่อฝึกการเคลื่อนไหวของแขน ขา หรือข้อมือ
2. หุ่นยนต์ที่สวมใส่กับร่างกาย (Wearable Robots) หุ่นยนต์ที่ผู้ป่วยสวมใส่บนส่วนของร่างกายที่ต้องการฟื้นฟู โดยหุ่นยนต์จะช่วยให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหวได้ตามรูปแบบที่กำหนดไว้ หรือปรับตัวตามการเคลื่อนไหวของผู้ป่วย
3. หุ่นยนต์ที่เคลื่อนที่ได้ (Mobile Robots) เป็นหุ่นที่สามารถเคลื่อนที่ตามผู้ป่วยไปได้ โดยมักใช้เป็นเครื่องพยุงน้ำหนักตัวของผู้ป่วยในระหว่างที่ผู้ป่วยฝึกเดินบนพื้น หรือใช้เป็นหุ่นยนต์ที่ช่วยให้ผู้ป่วยเคลื่อนที่ได้ง่ายขึ้น
ประโยชน์ของหุ่นยนต์กายภาพบำบัดเพื่อการฟื้นฟู
ด้วยการนำเอาเทคโนโลยีหุ่นยนต์กายภาพบำบัดมาใช้ ทำให้กระบวนการในการทำกายภาพบำบัดเพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพของผู้ป่วยมีประสิทธิภาพและเห็นผลดีขึ้นมาก และนี่คือข้อดีของเจ้าหุ่นยนต์ตัวนี้
1. เพิ่มความสะดวกสบายและความปลอดภัยในการบำบัด ผู้ป่วยสามารถรับการบำบัดที่บ้านหรือที่ใดก็ได้ที่มีหุ่นช่วยกายภาพบำบัด ไม่จำเป็นต้องไปที่สถานพยาบาลหรือคลินิก ทำให้ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย นอกจากนี้ หุ่นยนต์ยังสามารถปรับการบำบัดให้เหมาะสมกับระดับความสามารถของผู้ป่วย และมีการตรวจสอบและป้องกันการบาดเจ็บจากการบำบัดได้ด้วย
2. เพิ่มความมีส่วนร่วมและกระตุ้นความสนใจในการบำบัด ด้วยรูปแบบการจำลองสภาพแวดล้อมและกระบวนการที่มีความน่าสนใจในการใช้หุ่นเป็นเครื่องมือช่วยสนับสนุนกิจกรรมบำบัด จะช่วยทำให้ผู้ป่วยได้รู้สึกลดความเบื่อหน่ายและเพิ่มความมุ่งมั่นในการบำบัดให้มีมากขึ้น
3. เพิ่มประสิทธิภาพในการฟื้นฟูสมรรถภาพทางกาย หุ่นยนต์กายภาพบำบัดสามารถช่วยให้ผู้ป่วยฝึกการเคลื่อนไหวของร่างกายได้เป็นจำนวนครั้งที่มากกว่าเมื่อเทียบกับการฝึกแบบดั้งเดิม ทำให้เกิดทักษะการใช้งานแปรผันตามจำนวนครั้งที่ฝึก นอกจากนี้ หุ่นยนต์ยังสามารถรับส่งสัญญาณจากสมองหรือกล้ามเนื้อของผู้ป่วย และให้การป้อนกลับเพื่อเป็นข้อมูลแนวทางในการฝึกซึ่งส่งผลให้การฟื้นฟูมีประสิทธิภาพมากขึ้น
นับได้ว่าหุ่นยนต์กายภาพบำบัดเป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่มีประโยชน์ที่จะช่วยสนับสนุนให้การทำกายภาพบำบัดของผู้ป่วยที่จำเป็นต้องได้รับการฟื้นฟูได้เป็นอย่างดี และนับเป็นหนึ่งนวัตกรรมทางการแพทย์ที่ทั้งทันสมัยและน่าสนใจมาก ๆ ตัวหนึ่งเลย